ΙΕΡΕΣ ΜΟΝΕΣ
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΜΕΓΑΛΟΥ ΜΕΤΕΩΡΟΥ
Α΄ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ
ταθμό ἤ μᾶλλον ἀφετηρία τοῦ ὀργανωμένου μετεωρίτικου μοναχισμοῦ ἀποτελεῖ ἡ ἵδρυση τῆς Μονῆς τοῦ Μεγάλου Μετεώρου ἤ τῆς Μεταμορφώσεως. Ἡ Μονή αὐτή εἶναι ἡ παλαιότερη, μεγαλύτερη καί ἐπισημότερη ἀπό τίς ὑπάρχουσες σήμερα μετεωρικές μονές, ὅπως δηλώνει καί ἡ ὀνομασία τῆς «Μεγάλο Μετέωρο» ἤ ἁπλῶς «Μετέωρο». Σκαρφαλωμένη πάνω στόν ἐπιβλητικό της βράχο, κατέχει δεσπόζουσα θέση ἀνάμεσα στό μοναστικό συγκρότημα τῶν Μετεώρων.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΒΑΡΛΑΑΜ
ἐπιβλητικός της βράχος, πολύ κοντά καί ἀπέναντι ἀπό τό βράχο τῆς Μονῆς τοῦ Μεγάλου Μετεώρου, ἀλλά ἀρκετά μικρότερος ἀπ’ αὐτόν σέ ἔκταση στό πλάτωμά του, κατοικήθηκε, κατά τήν παράδοση, τό ΙΔ΄ αἰώνα γιά πρώτη φορά, πρίν ἐξακόσια χρόνια, ἀπό τό σύγχρονο τοῦ ὁσίου Ἀθανασίου τοῦ Μετεωρίτη ἀσκητή-ἀναχωρητή Βαρλαάμ, ἀπό τόν ὁποῖο πῆρε καί τήν ὀνομασία του τό μοναστήρι.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΡΟΥΣΑΝΟΥ
Μονή Ρουσάνου βρίσκεται ἀνάμεσα στίς μονές Ἁγίου Νικολάου Ἀναπαυσᾶ καί Βαρλαάμ, στό δρόμο ἀπό τό χωριό Καστράκι πρός τά Μετεώρα. Εἶναι κτισμένη πάνω σέ ἐντυπωσιακό κατακόρυφο στύλο καί τό κτιριακό της συγκρότημα καλύπτει ὁλόκληρο τό πλάτωμα τῆς κορυφῆς τοῦ ἀπότομου βράχου, τοῦ ὁποίου φαίνεται σάν ἀπόληξη φυσική.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ
πιβλητικός καί μεγαλόπρεπος ὑψώνεται ὁ ἀπότομος βράχος, στήν κορυφή τοῦ ὁποίου εἶναι σκαρφαλωμένη ἡ Μονή τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ὁ ἐπισκέπτης καί προσκυνητής, κουρασμένος ἀπό τή δύσκολη κατάβαση στήν κοιλάδα ἀρχικά καί τήν ἀνάβαση ἔπειτα στό βράχο, ἀνταμείβεται πλουσιοπάροχα μέ τή μαγευτική θέα πού ἀντικρύζει ἀπό ψηλά ἀπό τούς ἐξῶστες τῆς μονῆς. Στά νότια, στά πόδια τοῦ βράχου, ἁπλώνεται ἡ πόλη τῆς Καλαμπάκας, μέ τόν Πηνειό ποταμό νωχελικά ξαπλωμένο στή κοίτη του καί τούς ὀρεινούς ὄγκους τοῦ Κόζιακα καί τῆς Πίνδου στό βάθος. Ἀπό δυτικά φαίνεται ἡ Μονή Βαρλαάμ καί λίγο πιό πέρα τοῦ Μεγάλου Μετεώρου. Ἀνατολικά καί πολύ κοντά βρίσκεται ἡ Μονή τοῦ Ἁγίου Στεφάνου.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ
Μονή τοῦ Ἁγίου Στεφάνου βρίσκεται στό νοτιοανατολικό ἄκρο τῆς συστάδας τῶν μετεωρικῶν βράχων, ἀκριβῶς πάνω ἀπό τήν Καλαμπάκα, καί εἶναι τό μόνο μοναστήρι πού ἐπισκέπτεται κανείς χωρίς να ἀνεβεῖ σκαλιά, γιατί ἡ προσπέλαση σ’ αὐτό γίνεται μέ μικρή γέφυρα.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΝΑΠΑΥΣΑ
Μονή τοῦ Ἁγίου Νικολάου Ἀναπαυσᾶ βρίσκεται πολύ κοντά στό χωριό Καστράκι. Εἶναι τό πρῶτο μοναστήρι πού συναντάει κανείς ἀνεβαίνοντας ἀπό τό χωριό αὐτό στά Μετέωρα. Τριγύρω του βρίσκονται καί τά ἐρειπωμένα μοναστήρια Προδρόμου, Ἁγίας Μονῆς καί Παντοκράτορος, καθώς καί τό ἐκκλησάκι τῆς Παναγίας τῆς Δούπιανης.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΑΓΙΑΔΩΝ
'Ιερά Μονή Σταγιάδων βρίσκεται στήν ανατολική πλευρά τοΰ ομώνυμου χωρίου τής επαρχίας Καλαμπάκας στήν περιοχή Χασίων, πολύ κοντά στά σύνορα με τό νομό Γρεβενών, σε άπόσταση περίπου 30 χιλιομέτρων άπό τήν Καλαμπάκα καί 50 χιλιομέτρων άπό τά Τρίκαλα.
'Υψώνεται στήν άκρη ενός κατάφυτου λόφου σε ύψόμετρο 750 περίπου μέτρων άπό τήν έπιφάνεια τής θάλασσας.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΙΑΜΑΔΩΝ
Μονή Αγίου Νικολάου Σιαμάδων βρίσκεται στην επαρχία Καλαμπάκας, στα δεξιά του δρόμου Χάνι Μουργκάνι-Καστανιάς, (σε απόσταση 2 χλμ. περίπου από τον κεντρικό δρόμο).
Το χωριό Σιαμάδες είναι σήμερα διαλυμένο ενώ το μοναστήρι αποτελεί μετόχι της Μονής Σταγιάδων.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΚΛΕΙΝΟΥ
έ άπόσταση 2 χλμ. νοτιοδυτικά τοϋ χωριοΰ Κλεινός (Κλεινοβός) Καλαμπάκας, ατό βουνό Τριγγία ή Μπάμπα τών άνατολικών υπωρειών τής Πίνδου, σέ υψόμετρο 1.160 μέτρων, βρίσκεται ό ναός τών 'Αγίων Αποστόλων Πέτρου καί Παύλου, άλλοτε καθολικό τής μονής Κλεινού . Από τά υπόλοιπα κτίρια τοϋ μοναστηριακού συγκροτήματος (κελλιά, αρχονταρίκι, μαγειρεία, αποθήκες) διατηρήθηκαν περίπου έως τό 1970, ερειπωμένες, ή βόρεια πτέρυγα τών κελλιών πού ήταν διώροφη καί ή είσοδος τής μονής, τήν παλαιότερη ύπαρξη τών οποίων μαρτυρούν σήμερα μερικοί σωροί από πέτρες στά δυτικά τού καθολικού.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ
Ι. μονή απέχει από τον Ε.Ο περίπου το ένα χιλ., σε υψόμετρο 180 μέτρα, στην κορφή ενός μεγάλου βράχου που ορθώνεται, βιγλάτωρας, λες, στην πλαγιά του λόφου έχοντας απέναντί της την οροσειρά της Πίνδου, με την κορφή του κ Κόζιακα να δεσπόζει στον χώρο, ανατολικά την απλωσιά του Θεσσαλικού κάμπου και στο βάθος την πόλη των Τρικάλων, δεξιά την άγια λιθόπολη των Μετεώρων με το επίνειό της την Καλαμπάκα να κουρνιάζει, λες, στην άγια σκιά τους.
Ιερά Μονή Κοίμησης Θεοτόκου Βυτουμά
Η Ι.Μονή βρίσκεται βορειοδυτικά των Τρικάλων, στην επαρχία Καλαμπάκας και δίπλα στην κοινότητα Βυτουμά σε υψόμετρο 540 μέτρων σε ένα τοπίο καταπράσινο, που αφθονούν τα νερά και η πλούσια βλάστηση.
Σύμφωνα με τις πηγές ιδρύθηκε το 1161 με έξοδα του Κωνσταντίνου Ταρχανιώτη και της συζύγου του Ζωής. Από τη μονή αυτή σήμερα σώζεται μόνο το καθολικό και ένα παρεκκλήσιο, γύρω από τα οποία έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια μια μονή με καινούργια κτίρια. Στον υπ΄αρίθμ. 141 κώδικα της Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (Μεγάλο Μετέωρο) που είναι αντίγραφο του 17ου αιώνα , υπάρχει αναφορά στην μονή του Βυτουμά που ισχυροποιεί την άποψη ότι κτίστηκε τον 12ο αιώνα. Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε επισημάνσεις , αναφερόμενοι σε ενθύμηση του ΙΖ΄ αιών που μιλούν ότι η μονή κτίστηκε το έτος 1161 «εξοικί(ων) αναλωμάτων κόπων Κωνσταντίνου του ταρχανιότου κ(αι) Ζωής της συμβίου αυτού και ανιδρύθηκε – ανιστορίθηκε το 1600». Το καθολικό της μονής είναι τρίκλιτη βασιλική με υπερυψωμένο το μεσαίο κλίτος ενώ ο ζωγραφικός διάκοσμος , το ξυλόγλυπτο τέμπλο και οι δεσποτικές εικόνες είναι έργα του γνωστού αγιογράφου «ΔΡΟΣΙΝΟΥ» από το Φανάρι Καρδίτσας καταγόμενου.