ιερά μονή του Μεγάλου Μετεώρου είχε την ευλογία και την τιμή, εκτός από τους οσίους κτίτορές της, Αθανάσιο και Ιωάσαφ, να θρέψει, να γαλουχήσει και να προσφέρει στη χορεία των αγίων της Εκκλησίας μας και άλλους αγίους. Τον άγιο Διονύσιο τον εν Ολύμπω (†23 Ιανουαρίου), τον άγιο Νεομάρτυρα Νικόδημο εκ Μετεώρων και τον άγιο Νεομάρτυρα Δανιήλ, τους οποίους η Εκκλησία συνεορτάζει στις 16 Αυγούστου.

Ο Άγιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω

Βλάστημα της μονής του Μεγάλου Μετεώρου υπήρξε και η μεγάλη ασκητική μορφή του αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω. Γεννήθηκε στο χωριό Σλάταινα, σημερινή Δρακότρυπα, του νομού Καρδίτσας, κατά την τελευταία δεκαετία του ιε’ αιώνα. Ο πατέρας του Νικόλαος, χαλκοποιός και σπαθοποιός στο επάγγελμα, μαζί με τη γυναίκα του Θεοδώρα φρόντισαν να αναθρέψουν το γιο τους Δημήτριο, αυτό ήταν το κοσμικό του όνομα, με επιμέλεια και φόβο Θεού.

Όταν ακόμη ήταν βρέφος, ένα λαμπρό αστέρι έλαμψε πάνω από το κεφάλι του, ώστε να θεωρηθεί από τους ευσεβείς γονείς του σημάδι της κατά Θεόν προκοπής του γιου τους. Σε ηλικία επτά ετών οι γονείς του φρόντισαν για τη μόρφωσή του. Σε πολύ μικρή ηλικία εξασκήθηκε στην καλλιγραφία και τη ζωγραφική. Μετά το θάνατο των γονέων του και εξ αιτίας της ελλείψεως πόρων για τη συντήρησή του, αναγκάστηκε να γίνει δάσκαλος παιδιών και καλλιγράφος.

Παρ’ όλα αυτά, πολύ νωρίς αποφάσισε να ασπαστεί το μοναχικό σχήμα. Την απόφασή του αυτή ενίσχυσε ένας ιερομόναχος από τα Μετέωρα με το όνομα Άνθιμος, που πέρασε από το χωριό του και ο οποίος δέχθηκε να τον πάρει μαζί του.

Στα Μετέωρα ο Δημήτριος έγινε υποτακτικός σε έναν ενάρετο μοναχό, Σάββα ονομαζόμενο. Η εκτέλεση των καθηκόντων του στο ακέραιο, η ανεπιτήδευτη και γεμάτη ταπείνωση διακονία στο γέροντά του και η πνευματική πρόοδος συνετέλεσαν στο να ρασοφορηθεί σε μικρό χρονικό διάστημα και να μετονομαστεί σε Δανιήλ.

Μετά το πέρασμα κάποιου χρονικού διαστήματος, επιθύμησε να μεταβεί στο Άγιο Όρος. Η απόφασή του αυτή βρήκε αντίθετους τον γέροντά του Σάββα και τους άλλους συνασκούμενος μοναχούς, οι οποίοι, για να εμποδίσουν τη φυγή του έκλεισαν την πόρτα της μονής και έκρυψαν τη σκάλα καθόδου.

Τίποτε όμως από αυτά δεν ανέστειλε, ούτε εμπόδισε την απόφαση του νεαρού δοκίμου μοναχού, ο οποίος φαίνεται ότι είχε γι’ αυτό θεία πληροφορία. Τη νύκτα ο Δανιήλ πήδησε από τη μονή στο κενό, δεν έπαθε όμως τίποτα με τη σκέπη της Παναγίας και μετέβη στο Άγιο Όρος. Στη Σκήτη του Πρωτάτου στις Καρυές, κατά την πρώτη δεκαετία του ιστ’ αιώνα, του έγινε η κουρά και μετονομάστηκε σε Διονύσιος (12 Ιουνίου 1512) και την 13η Ιουνίου του ίδιου έτους χειροτονήθηκε διάκονος. Γύρω στα 1517-1519 χειροτονήθηκε ιερέας.

Επειδή όμως όλη η μετέπειτα μοναχική του δράση και ζωή, η οικοδομική και οργανωτική δραστηριότητά του και τέλος ο οσιακός του θάνατος (†23 Ιανουαρίου 1541) συντελέστηκαν στη Μακεδονία (Άγιο Όρος, Σκήτη Βεροίας), Πήλιον (Μονή Αγίας Τριάδος της Σουρβίας) και Όλυμπω (μονή Αγίας Τριάδος, η οποία μετονομάστηκε σε μονή Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω, όπου και εκοιμήθη), για αυτό το λόγο και δεν αναφερόμαστε διεξοδικότερα. Ο άγιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω, είναι τοπικός άγιος και τιμάται ιδιαιτέρως στο νομό Πιερίας, καθώς και σε ολόκληρη τη Μακεδονία.

Ο Οσιομάρτυς Νικόδημος

Για τον άγιο Νεομάρτυρα Νικόδημο, ο οποίος μαρτύρησε στις 16 Αυγούστου του 1551, γίενται απλή μνεία στο Συναξαριστή του Νικοδήμου του Αγιρείτου, όπου αναγράφεται, ότι «ο άγιος νέος οσιομάρτυς Νικόδημος ο εκ Μετεώρων εμαρτύρησε δια την ευσέβειαν, εν έτει αφνα’ (1551)».

Είναι άγνωστα τα αίτια της οδήγησης των Νεομαρτύρων Νικοδήμου και Δανιήλ στο μαρτύριο. Ο Συναξαριστής του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου αναφέρεται στον οσιομάρτυρα Νικόδημο το Μετεωρίτη με τους εξής στίχους:

Τι δε συ, Νικόδημε, ειπέ σον πάθος  τεθανάτωμαι δι΄ αγάπην Κυρίου.

Πέρα όμως από αυτά τα στοιχεία δεν υπάρχει καμία αναφορά στο βίο του οσιομάρτυρα Νικοδήμου, ούτε κάποια Ακολουθία έχει συνταχθεί για αυτόν.

 Ο Οσιομάρτυς Δανιήλ

Βιογραφικά ή κάποια άλλα στοιχεία δεν έχουμε ούτε για τον οσιομάρτυρα Δανιήλ. Για αυτόν γνωρίζουμε μόνο ότι προερχόταν από το Τσιότι Τρικάλων, σημερινή Φαρκαδόνα.

Στη μονή του Μεγάλου Μετεώρου φυλάσσεται η αγία κάρα του σε επίχρυση θήκη με τη χρονολογία 1786. Κάθε χρόνο το απόγευμα του Σαββάτου της Α’ εβδομάδας των νηστειών (του Δεκαπενταύγουστου), η αγία του κάρα μεταφέρεται στη γενέτειρά του, το Τσιότι, για προσκύνηση.

Τοιχογραφία του οσίου, καθώς και του οσίου Νικοδήμου, σε μετάλλιο έγινε πρόσφατα στην ιερά μονή Αγίου Στεφάνου, στο ναό του Αγίου Χαραλάμπους «δια χειρός» Βλασίου Τσοτσώνη, 1995. Συνεορτάζεται με τον οσιομάρτυρα Νικόδημο τον εκ Μετεώρων στις 16 Αυγούστου.

Ακολουθία και Παρακλητικό Κανόνα προς τιμήν του οσίου Δανιή του Μετεωρίτου συνέθεσε ο Γ. Μηλίτσης διδάσκαλος. Ο πλήρης τίτλος είναι: Βίος, Ακολουθία και Παρακλητικός Κανών του οσίου Δανιήλ του Μετεωρίτου του εκ Τσιοτίου, Τρίκαλα 1995.